YENİ BULUŞLAR VE SONUÇLARI
Barut ve Top:Barutu ilk defa Çinliler eğlence ve şenliklerde kullanmıştır. Barut daha sonra Türkler ve Müslümanlar tarafından kullanılmıştır. Haçlı Seferleri ile Avrupa'ya geçmiştir. Barutun ateşli silahlarda ve topta kullanılmasıyla Derebeylik (feodalite) rejimi sona erdi.Krallıklar güçlenmeye başladı.
Kâğıt ve Matbaa:Kâğıt yapımını ilk defa Çinliler ipekten yaparak gerçekleştirmiştir.Türkler ise pamuktan kâğıt yapmışlardır.Pahalıya mal olduğu için üretilemiyordu.Avrupalıların ilk defa selülozdan kâğıt yapması ile kâğıt üretimi artmıştır.
İlk ilkel matbaayı Çinliler kullanmıştır.Uygurlar ise tahta harflerden yapılan matbaayı kullanmışlardır. Gerçek anlamda matbaa 15 yy da Jan Gutenberg (1450) adındaki Alman tarafından geliştirilmiştir.
Kâğıt ve matbaanın icadı Avrupa'da okuma-yazma oranını yükseltmiştir.Duygu ve düşüncelerde değişiklikler olmuştur. İncil milli dillerde basılıp asıl kaynağından okunmaya başlamıştır.Din adamlarının anlattıklarının İncil ile ters düştüğü görüldü. Bu durumda Rönesans ve Reform hareketlerine sebep olmuştur.
Pusula: İlk defa Çinlilerin kullandığı pusula Haçlı Seferleri ile Müslümanlardan Avrupa'ya geçmiştir. Pusulanın bulunması gemicilerin cesaretle okyanuslara açılmasını sağladı. Bu da Coğrafi Keşiflerle yeni yerlerin bulunmasında etkili oldu.
COĞRAFİ KEŞİFLER
15. yy sonrasında Avrupalıların İpek ve Baharat yollarının Müslümanların eline geçmesi üzerine bilinmeyen ülkeleri bulmak için yaptıkları gezilere Coğrafi Keşifler denir.
Coğrafi Keşiflerin Nedenleri
1. İpek ve Baharat yollarının Müslümanların elinde olması.
2. Coğrafya bilgisindeki ilerlemeler.
3. Pusulanın Avrupalılarca kullanılmaya başlaması.
4. Gemicilik sanatının ilerlemesi ve okyanuslara dayanıklı gemilerin yapılması.
5. Cesur gemicilerin yetişmesi.
6. Matbaanın yayılması ile fikirlerin de yayılmaya başlaması.
Yapılan Keşifler
- Coğrafi keşifleri ilk olarak Portekizliler başlatmış daha sonra bu ülkeye İspanyollar katılmıştır.
- Portekizli gemici Bartelmi Diyaz Ümit Burnu'nu (Fırtına Burnu) keşfetmiştir.
- Portekizli gemici Vasko de Gama 1498'de Ümit Burnu'nu geçerek Hindistan'a ulaştı ve Hint Deniz yolunu keşfetti.Böylece İpek ve Baharat yolları Hint Deniz Yolu'na kaydı.
- Kristof Kolomb Atlas Okyanusu'na açılarak Bahama Adalarına ulaştı. Amerika Vespuçi Kristof Kolomb'un bulup farkına varamadığı Amerika kıtasını buldu ve Amerika ismini verdi.
- Portekizli gemici Macellan, Macellan Boğazı'nı keşfetti.Macellan'ın ölümü üzerine arkadaşı Del Kano başlatmış oldukları dünya turunu tamamladı.Böylece dünyanın yuvarlaklığı ispatlanmış oldu.
Coğrafi Keşiflerin Sonuçları
1. İpek ve Baharat yolları önemini kaybetti yerine Atlas Okyanusu kıyısındaki limanlar (Lizbon,Amsterdam,Rotterdam ve Londra) önem kazandı.Bu durum özellikle Osmanlı devletini ekonomik açıdan olumsuz etkilemiştir.
2. Yeni bulunan ülkelerden Avrupa'ya bol miktarda altın ve gümüş girdi.
3. Keşfedilen yerlere özellikle Amerika kıtasına Avrupa'dan göçler oldu.Avrupa kültürü bu bölgeye yayıldı.
4. Avrupa'da zengin ve sanattan zevk alan bir sınıf ortaya çıktı.(Burjuva sınıfı) Bu durum Rönesans hareketlerinin başlamasında etkili olmuştur.
5. Avrupalılar bilinmeyen birçok bitki ve hayvan türünü Avrupa'ya taşıdı.
6. Avrupalılar keşfedilen yerlerde sömürge imparatorlukları kurdular.
7. Hristiyanlık dini geniş alanlara yayıldı. Fakat bilimsel gelişmeler sonucu ortaya çıkan gerçekler kiliseye ve din adamlarına olan güveni azalttı.
RÖNESANS
15. ve 16 yy larda Avrupa'da bilmi2edebiyat ve sanat alanında yeniliklerin meydana geldiği döneme “yeniden doğuş” anlamına gelen Rönesans denir.
Rönesans'ın Sebepleri:
1. Kâğıt ve matbaanın icadı.
2. Coğrafi keşiflerden sonra Avrupa'da sanattan zevk alan zengin bir sınıfın ortaya çıkması.
3. İstanbul'un fethinden sonra birçok bilim adamının İtalya'ya giderek çalışmalarda bulunması.
4. Coğrafi keşiflerin etkisi.
5. Antik kültürün ( Eski Yunan kültürü ) incelenmesi.
Rönesans ilk olarak İtalya'da başladı.Daha sonra diğer Avrupa ülkelerine yayıldı. Bu dönemde insan
ve insana ait değerlere ön palana çıkaran hümanizm akımı ortaya çıkmıştır.Bu dönemde edebiyat alanında
Dante, Petrark ve Makyavel,resim alanında Leonardo da Vinci, heykeltıraşlık alanında Mikelanj, mimarlık alanında Rafael önemli sanatçılardır.
Rönesans'ın Sonuçları:
1. Bilim ve teknik alanında gelişmeler oldu.
2. Hür düşünce ve yeni sanat anlayışları ortaya çıktı.
3. Skolastik düşünce yerini bilimsel düşünceye bıraktı. Gözlem ve deney önem kazandı.Akılcılık egemen olmaya başladı.
4. Avrupa'da gelişmenin ve ilerlemenin hız kazanmasına neden oldu.
5. Avrupa'da bilim ve teknik alandaki gelişmelerin önünü açtı.
REFORM
16. yy da Hıristiyanlığın Katolik mezhebinde yapılan düzenlemeler ve değişikliklerdir.
Reformun Sebepleri:
1. Katolik kilisesinin bozulması.
2. Kâğıt ve matbaanın etkisi ile İncil'in çeşitli dillere çevrilmesi ve İncil'de yazan ile din adamlarının söylediklerinin birbirine uymaması.
3. Rönesans'ın yaydığı özgür düşünce ortamı.
4. Fakir halkın lüks ve zenginlik içinde yaşayan kilise mensuplarına kin duyması.
Reform hareketleri ilk olarak Almanya'da başladı. Daha sonra diğer Avrupa ülkelerine yayıldı. Almanya'da Martin Luther'in yaptığı çalışmalar sonucu PROTESTANLIK adında bir mezhep kuruldu.1555 Ogsburg Barışı ile bu mezhep Alman imparatoru tarafından tanındı.İngiltere'de ANGLİKANİZM ve Fransa'da KALVENİZM gibi yeni mezhepler ortaya çıktı.
Reformun Sonuçları:
1. Avrupa'da mezhep birliği bozuldu ve yeni mezhepler kuruldu.( Protestanlık, Anglikanizm ve Kalvenizm )
2. Avrupa'nın birçok yerinde eğitim ve öğretim dinin etkisinden kurtuldu. ( Laik eğitim başladı. )
3. Kilise otoritesi zayıfladı. Papaya duyulan güven azaldı.
4. Katolik kilisesi kendini ıslah etmek zorunda kaldı.
5. Skolastik düşünce yıkıldı bilimsel düşünce hız kazandı.
AYDINLANMA ÇAĞI:
17. ve 18. yy da Avrupa'da ortaya çıkan ve her konuda aklın ön plana çıktığı, buna bağlı olarak felsefe ve bilimde büyük gelişmelerin yaşandığı döneme aydınlanma çağı denir. Aydınlanma çağının ortaya çıkmasında Rönesans ve Reform hareketleri ile kâğıt ve matbaanın kullanılması etkili olmuştur. Bu dönemde akılcılık ve bilimsellik, deney ve gözlem ön plana çıkmıştır.
Bu dönemde Newton matematik ve fizik alanında, Kopernik coğrafya alanında, Galile fizik alanında, Jan Jak Russo edebiyat alanında Mozart müzik alanında çalışmalarda bulunmuştur.
Aydınlanma çağı sanayi inkılabı ve Fransız İhtilâlinin ortaya çıkmasında etkili oldu.
SANAYİ İNKILABI
18. yy da buhar gücünün trenlerde ve makinalarda kullanılmaya başlaması ile sanayi inkılabı başlamıştır. Sanayi inkılabı ilk olarak İngiltere'de ortaya çıkmıştır.
Sanayi inkılabı sonucunda büyük fabrikalar kurulmuş, sanayi ve ticaret gelişmiş ulaşım imkanları kolaylaşmıştır. Sanayi inkılabının en önemli sonuçlarından biri de sömürgecilik faaliyetlerinin başlamasıdır.
AKILCILIK VE BİLİM
AKILCILIK: İnsan aklı ile gerçekleri bulma, anlama ve kavrama yeteneğine akılcılık denir.
BİLİM: Çeşitli konularda gözlem ve deneye dayanarak gerçekleri ortaya koyan düzenli bilgidir.
Özellikleri:
1. Bilim insanların daha rahat ve huzurlu yaşamalarını sağlar.
2. Bilimsel bilgiler gözlem ve deneye dayanarak elde edilir.
3. Bilim gerçekleri ortaya koyarak insanların doğru karar vermelerini sağlar.
4. Bilimin ve teknolojinin her alanda esas alınması, kalkınma ve gelişmenin başlıca şartıdır.