1983’te çıkan Çevre Kanunu’nun eksiklikleri ve cezaların caydırıcı olmadığının ortaya çıkmasıyla değişiklik yapılması ihtiyacı doğdu. İlk kez 1995 yılında gündeme gelen değişiklik tasarısı bir türlü Meclis Genel Kurulu’na gelemedi.
Tasarı ilk kez 1995 yılında gündeme geldi.
Çevre Bakanlığı’nın hazırladığı değişiklik tasarısı ilk kez 1995’te dönemin Başbakanı Tansu Çiller tarafından Meclis Komisyonu’ndan çekildi. Ardından Mesut Yılmaz, Bülent Ecevit ve Abdullah Gül’ün başbakanlıkları sırasında da aynı prosedür izlendi ve tasarı bir türlü komisyonlardan geçip Genel Kurul’a ulaşmayı başaramadı.
Tasarı 1995'ten bu yana hiçbir hükümet döneminde yasalaşamadı.
Çevre sorunu AB ile başlayan tarama sürecinin en çetrefil başlıklarından biri sayılıyor. Tarama sürecinin başlamasıyla birlikte Çevre Kanunu’nda değişiklik öngören tasarıyla ilgili süreç de hızlandı.
Erdoğan Başkanlığı’ndaki 59. Hükümet döneminde 1.5 yıl boyunca komisyonlarda üzerinde çalışılan tasarı, yaklaşık 1 yıl da Genel Kurul’un gündemine alınmayı bekledi. Nihayet gündeme alınan tasarının önümüzdeki günlerde yasalaşması bekleniyor.
Ancak özellikle cezai müeyyideler açısından yeni yasanın ne kadar caydırıcı olacağı da tartışma konusu.
Örneğin Tuzla’daki varillerin toprağa gömülmesine mevcut yasada 7 bin 85 TL, yeni yasada ise 12 bin TL ceza öngörülüyor. Tasarıda öngörülen değişiklerden bazıları şöyle:
* Gerekli atık, arıtma veya bertaraf tesislerini kurmayanlar ya da çalıştırmayanlar 30 bin TL ödeyecek.
* Deniz, göl, akarsu ya da baraja katı atık, atıksu ve petrol tahliye eden tankerlere, groston başına 20 TL’ye kadar ceza kesilebilecek. Yasak atıkları toprağa verenlere de 12 bin TL ceza verilecek.
* Su koruma alanlarına, yerüstü ve yeraltı sularına, sulama ve drenaj kanallarına atık boşaltanlara da 24 bin TL para cezası uygulanacak.
* Tehlikeli atıkları ülkeye sokanlara ya da transit geçişini yapanlara 1 milyon TL para cezası verilecek.
* Bakanlar Kurulu cezaları 10 katına kadar artırabilecek. Cezalar, suçun tekrarlanması durumunda katlanarak artacak. Yanıltıcı belge düzenleyen ve kullananlar da 6 aydan bir yıla kadar hapisle cezalandırılacak.