Not: 5. sınıf sosyal bilgiler birey ve toplum ünitesi 1. öğrenme alanı 3. kazanımdır.
İçinde Bulunduğumuz Gruplar
Kurum : daha çok resmi niteliği olan,devletin denetim ve kontrolüne açık olan büyük gruplardır.
Gruplar ve kurumlar insanların ortak bir amaç için bir araya gelmeleriyle oluşurlar. İnsanların birlikte yaşamaları ve ihtiyaçları bazı grupların ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Zamanla toplumda yeni ihtiyaçların oluşması, yeni grupların da ortaya çıkmasını sağlamıştır. Aşağıda içinde bulunduğumuz bazı grup ve kurumlar gösterilmiştir:
AİLE(GRUP) |
OKUL(KURUM) |
* Yeme, içme,sevgi,saygı gibi temel ihtiyaçların sağlandığı gruptur. * İnsanların içinde yer aldığı ilk ve en önemli gruptur. * Ortak sevinç ve üzüntülerin bir arada yaşadığı gruptur. |
* Eğitim ihtiyacının karşılandığı kurumlardır. * Toplumun her üyesinin belirli bir eğitim düzeyine ulaşmasını ister. * Bireylerin sosyalleşme(toplumsallaşma)sine ve meslek sahibi olmasına yardımcı olan kurumlardır. |
OYUN GRUBU |
ÖDEV GRUBU |
* Belli kuralları olan insanların hoş vakit geçirmek ve eğlenmek için oluşturulan gruptur. * Bir oyunu oynamak için bir araya gelen insanların oluşturduğu gruptur. |
* Öğrencilerin verilen ödevi yapmak için bir araya gelerek oluşturdukları gruptur. * Grup tek başına yapılamayacak ödevi yapmak amacıyla toplanmıştır. |
İÇİNDE BULUNDUĞUMUZ GRUPLAR DA ROLLERİMİZ
Bir insan bir gün içerisinde birden fazla grup içerisinde yer alabilir.
Yukarıdaki Şemada bir aile, okul ve halk oyunları gruplarının bazı üyeleri gösterilmiştir. Şemada görüldüğü gibi:
- Ayşe, Hasan ve Hüseyin aynı ailenin üyeleridir.
- Ayşe ve Hasan aynı aile ve okul grubunda yer almaktadırlar.
- Hüseyin ve Hasan aynı aile ve halk oyunları grubunda yer almaktadırlar.
- Hasan şemada gösterilen her üç grupta da yer almaktadır.
Bireyler ait oldukları gruplarda farklı rolleri üstlenirler.
Hasan;
- Aile grubunda çocuk rolünü,
- Okul grubunda öğrenci rolünü,
- Halk oyunları grubunda lider rolünü üstlenmiş olabilir.
Rol : Bir iş grup ya da kurumda bir kimse ya da bir şeyin üstüne düşen göreve rol denir.
Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz.
Bazı Gruplar/Kurumlar |
Bulunan Bazı Roller |
Aile |
Dede, babaanne, anneanne, baba, anne, kardeş |
Okul |
Müdür, öğretmen, öğrenci |
Oyun Grubu |
Lider, arkadaş, oyuncu |
Çalışma Grubu |
Lider, sözcü, yazıcı, üye |
Tiyatro Grubu |
Çalıştırıcı, oyuncu, izleyici |
Spor Kulübü |
Çalıştırıcı, oyuncu, takım arkadaşı |
İnsanların grup içerisindeki rolleri özelliklerine göre belirlenir. Yaş, fiziksel özellikler, kişilik özellikleri, ilgi ve yetenekler, eğitim durumu ve geçmiş yaşantılar rollerin belirlenmesinde etkili olmaktadır.
ROLLERİMİZİN GEREKTİRDİĞİ HAK VE SORUMLULUKLAR
Hak : Herhangi bir şeyi yapabilme yetkisine hak denir.
Sorumluluk : Kişinin üzerine aldığı görevi yerine getirmesine sorumluluk denir.
İnsanların içinde bulundukları gruplarda edindikleri roller o insanlara bazı haklar sağlar. Aynı şekilde bu rollerin insanlara yüklediği bazı sorumluluklar da bulunmaktadır.
Aşağıdaki şemada bir kişinin içinde bulunduğu gruplar ve bu kişinin bazı rolleri gösterilmiştir.
Roller |
Haklar |
Sorumluluklar |
Evlat |
Barınma, yeme, içme, giyinme, sevgi, saygı gibi ihtiyaçların karşılanması. |
Ailesi için üzerine düşeni yapması; kendisinden beklenen başarılar için çalışması. |
Öğrenci |
Eğitim ihtiyacının belirlenen amaçlar doğrultusunda karşılanması; okul güvenliği ve temiz bir çevreye sahip olmak. |
Okul kurallarına uyması, derslerinde başarılı olması için gayret etmesi, arkadaşları ile iyi ilişkiler kurması, verilen görevleri zamanında yapması. |
Takım Arkadaşı |
Oyunlarda ve aktivitelerde yer alması, kendini geliştirmesi. |
Çalıştırıcının veya liderin verdiği görevleri yerine getirmesi, takımın başarısı için çalışması, oyun kurallarına uygun davranması. |