Betimleme; duyu organlarıyla algılanabilecek bir kişi, nesne, dekor ya da mekânı ayrıntılı olarak göz önünde canlandıracak biçimde anlatma, yani sözcüklerle resmetmedir.
Betimleyici anlatımda amaç, varlıkları ya da durumları gözlemden yararlanarak okuyucunun hayalinde canlandırmaktır. Bu durum, başta görme duyusu olmak üzere tüm duyulardan yararlanılarak sağlanır. Betimlemelerde gözlem, yalnız gözle sınırlandırılmaz; diğer duyu organları aracılığıyla da alınan bilgilerle beslenir, desteklenir.
Görselleştirme, insan zekâsında gerçekleşen bir süreçtir. Yazılı bir anlatımda bu süreç, sözcükler yardımı ile oluşturulur. Ressamın ya da kameramanın yaptığını yazar, sözcüklerle gerçekleştirir. Bir varlığın görüntü olarak algılanması, o varlığın ayırt edici özellikleriyle tasvir edilmesine bağlıdır. Bu nedenle betimlemede sıfatlara, zarflara, renk ve biçim ayrıntılarına çok yer verilir.
Betimleyici anlatım, işlevi açısından kendi içinde dört gruba ayrılır:
Bilgi verici betimleme: Bilgi verici betimlemenin kullanıldığı metinler, belgesel metin olma özelliği taşır. Belge sunma, metinde sözü edilen şeylerin gerçek dünyadaki göndergelerini (gerçek dünyadaki karşılıklarını) açıklamak için kullanılır. Yani bilgi verici betimleme, gerçek üzerine bilgi vermeyi amaçlar. Örneğin bir turist rehberinde ya da sözlükteki bir betimlemede, nesnenin gerçek dünyadaki karşılığıyla ilgili belgesel bilgi verme amaçlanmıştır.
Gerçeği yansıtan betimleme: Gerçeği yansıtan betimlemelerde bir tarihî olay, gerçeğe benzer şekilde ayrıntılarıyla güçlendirilerek anlatılır. Yani bu betimlemelerde yaşanmış olayların sahnesi canlandırılır. Tarih kitaplarında ya da tarihte olmuş bir olayın anlatımında gerçeği yansıtan betimleme kullanılır.
Sanat işlevi olan betimleme: Sanat işlevi olan betimlemeler, okuyucuların estetik zevk almaları için oluşturulur. Bu tür betimlemeler, yazarın duygularını da açıklayacak biçimde ortaya konur. Sanat betimlemeleri, olayın sahnesi veya aksesuarını yansıtır.
Simgesel işlevi olan betimleme: Simgesel işlevi olan betimlemeler, yorum gerektirir. Bu tür betimlemelerde okuyucu, yorum yaparak metindeki betimlenen şeye ulaşabilir.
Öyküleyici anlatımla betimleyici anlatım arasında bir yakınlık vardır. Bu iki anlatım türü, metinlerde çoğu zaman iç içedir. Öyküleyici anlatım, “yapmak” fiiliyle ilgili bildirimlerde bulunur. Öyküleyici anlatımda, hareket bildirenfiiller çokça kullanılır. Betimleyici anlatımın kullanıldığı metinler ise durağan bir özellik taşır; bu metinlerde genelde durum fiilleri kullanılır. Betimleyici anlatımlarda beş duyu organıyla algılanabilir özellik taşıyan sözcüklere fazlasıyla yer verilir.