Buradaki metinlerden 1. tarihi metin, 2. ise edebi metindir. Bu iki metin arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları belirleyelim:
Metin 1 (Tarihi metin örneği)
Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti ve Rus Hanedanlığı arasında Sarıkamış'ta gerçekleşmiş, sonucu Osmanlı Devleti tarafı için büyük bir başarısızlık olmuştur. 1877-1878'deki 93 Harbi, Osmanlı Devleti'nin mağlubiyeti ile sonuçlanınca Batum, savaş tazminatı olarak Rusya'ya verilmiştir. Sarıkamış, Kars, Ardahan ve Artvin de Berlin Anlaşması ile Rusya'ya terk edilmiştir. 1914'te dönemin Başkomutan Vekili Enver Paşa, evvelce kaybedilen bu toprakları geri almak amacıyla 19 Aralık tarihinde Sarıkamış Harekatı planlarını kurmaylarına sundu. Doğu'yu korumakla görevli olan 3. Ordu, yetersiz cephaneye, askere ve yiyecek içeceğe rağmen Enver Paşa'nın hazırladığı "çevirme, kuşatma ve Rusları imha" planına göre taarruza geçti. 45 gün süren zorlu yolculuktan sonra, 90.000 kişilik Osmanlı ordusu, 12 Aralık 1914'te Allahu Ekber Dağları'nın eteklerine ulaştı. –20 derece soğukta, üzerinde palto, ayağında yün çorap olmayan bu ordunun Allahu Ekber Dağlarını aşması zor görünüyordu. Rus ordusu ise tam teçhizatlı Gabondinski ve Plaston taburları ile kilit noktaları tutmuştu. Sonuçta Allahu Ekber dağlarının karlı, tipili, şiddetli soğuklarında binlerce Türk askeri kırıldı. Sarıkamış cephesinde soğuktan donarak ölenlerin sayısına yakın askerimiz de, yanlış askeri kararlar ve taarruz emirleri ile kırıldı.
Metin 2 (Edebi metin örneği)
Yirmi iki aralık bin dokuz yüz on dört
Allahüekber'in doruklarında,
Soğuk ve açlığın koynundaydılar,
Üçüncü ordunun neferiydiler,
Özgürlüğün askerleriydiler.
Ölüm karşılarına dikilse de yürüdüler,
Yürüdüler vatanla baharlara,
Karları yara yara,
Ne tipi ne kar durdurur sandılar,
Oysa aldandılar,
Beyaz örtünün içindeydi ölüm.
Yolları özgürlüğe çıkıyordu,
Sarıkamış'ın dağlarında.
Can verdiğimiz günlere bak,
Kim döndü geriye?
Göklere bir bak,
Bu gün göndere çekilen bayrak.
Balkanlardan çöllere
Çanakkale'de açan güllere,
Her kış Sarıkamış'ın dağlarına,
Kardelenler özgürlük olup çatlayacak.
Aziz vatan için can verenlere,
Canıyla savaşıp kan verenlere,
İstiklal uğruna şehitliğe varanlara,
Allah her çiçeğe rahmet eylesin.
Yavuz Bayram ÇALIŞKAN