Önemli asitlerin özellikleri ve kullanım alanları

Asitlerin ve bazların maddeler üzerine olan etkilerinden faydalanılarak günlük yaşamda birçok kullanım alanları vardır.

Nitrik Asit (HNO₃)

Kuvvetli bir asittir, suda 0'e yakın bir oranda iyonlaşır.

Bir ametal oksidi olan N₂O₅'in su ile tepkimesinden nitrik asit (HNO₃) oluşur. Halk arasında kezzap olarak bilinir.

Nitrik asit, ayrıca;

İlaçların, boyaların, gübrelerin eldesinde

Metallerin işlenmesinde (metalurjide)

Nükleer yakıt artıklarının yeniden kazandırılmasında

Dinamit (patlayıcı) yapımında kullanılır.

Nitrik asit iyi bir yükseltgendir.

Hidroflorik Asit (HF)

Hidroflorik asit, zayıf bir asittir. Suda düşük oranda iyonlaşır. Cam ya da porselen malzemelere etki ederek onların aşınmasına veya delinmesine sebep olur. Bu yüzden plastik kaplarda tutulur. Cam kaplarda saklanamaz.

Camların üzerine şekil yapmada ve yüksek oktanlı benzin üretiminde kullanılır.

Sülfürik Asit (H₂SO₄)

Yaygın adı zaç yağıdır. Sülfürik asit, SO₃'ün suyla birleşmesi sonucu oluşur.

Seyreltik sülfürik asit; bazların nötrleştirilmesi, metallerin H₂ gazı çıkararak çözülmesi ve CO₂ gazı açığa çıkararak karbonatların çözülmesi gibi tepkimeleri verebilir.

Sülfürik asit saf haldeyken renksiz, yağımsı kıvamda olan bir sıvıdır. Bu asit ısıya karşı çok dayanıklı değildir. Sülfürik asidin suya karşı ilgisi çok fazladır. Bu özelliğinden dolayı iyi bir kurutucu (nem çekici) olarak görev yapar. Örneğin kurutulması istenen bir gaz sülfürik asit içerisinden kabarcıklar halinde geçirilerek
gaz içerisindeki nem ya da sıvı su H₂SO₄ tarafından tutularak gaz kurutulmuş olur.

H₂SO₄, ayrıca;

Metal ve karbonatlı tuzları çözündürme işlemlerinde

Petrol ve boya sanayisinde

Gübre ve patlayıcı yapımında

Akü sıvısı olarak otomobillerde

Seyreltik çözeltisi bazların nötrleştirilmesinde
kullanılır.

Fosforik Asit (H₃PO₄)

Renksiz kristaller halinde bir katıdır.

H₃PO₄ ayrıca;

Gübre üretiminde (en çok fosfatlı gübrelerin üretiminde)

Gıda endüstrisinde

Metalleri korozyona daha dayanıklı duruma getirmede

Peynir üretiminde ve ekşilik vermesi için meşrubat üretiminde

İlaç endüstrisinde

Kabartma tozları ile kahvaltılık tahıl ezmeleri yapımında kullanılır.

Asetik Asit (CH₃COOH)

Saf asetik asit renksiz ve keskin kokuludur. Günlük yaşam da sirke asidi olarak bilinir.

Sirkedeki asetik asit gıdaların bozulmasına neden olan mikroorganizmaların gelişimini engeller. Su ile her oranda karışabilen bu asit saf halde iken temas edildiğinde cildi yakar. Bu yakmanın sebebi suya karşı olan büyük ilgisidir. Deri ile temas edildiğinde deride bulunan hücrelerin suyunu çeker. Böylece hücreler susuz kalınca yanma etkisi olur. Endüstride asetik asidin geniş bir kullanım alanı vardır.

Gıda sanayinde asitlik sabitleyici özelliğinden dolayı katkı maddesi olarak

PET plastiklerin üretiminde dolayısıyla polimer kimyası alanında

Zayıf bir asit olmasından dolayı ev temizliğinde

Çaydanlıkların kireçten arındırılmasında

Cam ve parlak yüzeylerdeki tortuların temizlenmesinde
kullanılır.

Hidroklorik Asit (HCI)

Halk arasında tuz ruhu olarak bilinir. Kuvvetli bir asit olan HCI suda çok yüksek oranda çözünür.

Hidroklorik asit, genel olarak;

Deri işlemeciliğinde

Ev temizliğinde

Demir ve çeliklerde pas giderme amaçlı

İnşaat sanayinde

Petrol araştırmalarında

Gıda sektöründe katkı maddelerinin yapımında

Yapay gıdalar ve vitaminlerin üretim aşamasında
kullanılır.