Rüzgârın yönü, geldiği coğrafi yöne ya da yere göre adlandırılır. Rüzgârın bulunduğumuz yere doğru geldiği yöne rüzgâr yönü denir. Bir yerde rüzgârın en çok estiği yöne ise hâkim rüzgâr yönü denir.
Tepelerin ya da dağların arkası rüzgâr almadığı için buralar rüzgârlardan etkilenmez. Dağların ya da tepelerin rüzgâr almayan yamaçlarına dulda yamaç adı verilir.
Her iki yarım kürede 30° DYB'den Ekvator'daki TAB'ye doğru esen rüzgârlardır.
Tropikal kuşakta etkili olan rüzgârlardır.
Kuzey Yarım Küre'de kuzeydoğudan, Güney Yarım Küre'de güneydoğudan eserler.
Sıcak Ekvatoral okyanus sularını harekete geçirerek, sıcak okyanus akıntılarını başlatırırlar.
Kendilerine ters yönde esen rüzgârlara ters alize adı verilir.
Her iki yarım kürede 30° DYB'den 60° DAB'ye doğru esen rüzgârlardır.
Orta kuşakta etkili olan rüzgârlardır.
Orta kuşak karalarının batısına sürekli olarak yağış bırakırlar.
Ilıman Okyanusal iklimin oluşmasında etkili olarak bol ve düzenli yağış bırakırlar.
Kuzey Yarım Küre'de güneybatıdan Güney Yarım Küre'de kuzeybatıdan eserler.
Her iki yarım kürede 90° TYB'den 60° DAB'ye doğru esen rüzgârlardır.
Kutup kuşağında etkili olan rüzgârlardır.
Her iki yarım kürede esiş yönleri Alize rüzgârlarıyla aynıdır.
Soğuk okyanus akıntılarını başlatırlar.
Güneydoğu Asya'da (Hint Yarımadası, Seylan, Bangladeş, Japonya, Çin, Filipinler) kara ile denizlerin mevsime göre farklı ısınıp soğuması sonucu oluşan devirli rüzgârlardır. Muson rüzgârlarına, yıl içinde yön değiştirdikleri için devirli rüzgârlar da denir.
Oluşumlarında yıllık hareket (eksen eğikliği) ile kara ve denizlerin farklı ısınıp soğuması etkilidir. Yazın denizden estiklerinden bol nem taşırlar ve karalara bol yağış bırakırlar. Kışın karalardan estiklerinden kurudurlar ve adalar hariç yağış bırakmazlar. Estikleri bölgelerin iklim özelliklerini belirlerler.
Oluşumlarında Dünya'nın günlük hareketi ile kara ve denizler ile yüksek ve alçak (dağ ve vadi) yerlerin farklı ısınıp soğuması etkilidir.
Gündüz denizden karaya, gece ise karadan denize doğru eserler.
Gündüz vadiden dağa, gece dağdan vadiye doğru eserler.
Sadece yaz mevsiminde etkili olurlar. (Kutuplarda görülmezler.)
İklimi etkilemezler. Hava durumu üzerinde etkilidirler.
Etki alanları dar ve kısa sürelidirler.
Yağış getirmezler.
Boğucu, bunaltıcı ve kurak hava oluşturmazlar.
Anadolu'da Ege kıyılarında görülürler.
Deniz meltemine, Egeli balıkçılar imbat adını verirler.
Bora: Dalmaçya kıyılarında, Adriyatik Denizi'ne doğru esen soğuk ve kuru rüzgârdır.
Mistral: İspanya ve Fransa'dan kuzey ve kuzeybatıdan Akdeniz'e doğru esen soğuk ve kuru bir rüzgârdır. Etkisi en fazla Rhone (Ron) vadisinde görülür.
Krivetz: Romanya'dan, kuzeydoğudan Karadeniz'e doğru esen soğuk rüzgârdır.
Sirokko: Büyük Sahra Çölü'nden Kuzey Afrika ve Güney İtalya'ya doğru esen toz yüklü, sıcak ve kuru rüzgârlardır.
Hamsin: Mısır'dan Akdeniz'e doğru esen sıcak, kuru ve boğucu bir rüzgârdır.
Yatay yönde hareket eden hava kütleleri, önlerine çıkan dağ yamaçları boyunca yükselir. Yükselen hava kütlesinin sıcaklığı, her 200 m'de ortalama 1°C azalır. Belirli bir yükseltiden sonra, içindeki nem yoğunlaşma sonucunda yağış olarak yere düşer. Yamacı aşan hava kütlesi yamaçta alçalırken her 100 m'de ortalama 1°C ısınır. Böylece ulaştığı yerde sıcaklığı arttırıcı etki yapar.
Bu rüzgârlar kurutucu etkiye sahiptirler.
Kışın karların erimesine ve dolayısı ile çığ ve sel baskınlarına neden olurlar.
Yazın bitkilerin kurumasına yol açarlar.
Bunlar Dünya'da en fazla İsviçre'deki Alp Dağları'nda etkilidirler.
Türkiye'de ise en fazla Doğu Karadeniz (Doğu Karadeniz Dağları) ve Akdeniz'de (Toros Dağları'nda) etkilidirler.
Yerel rüzgârlar içinde etkisi enlemle açıklanamayan tek rüzgâr türüdür.
Dar alanda hızla dönerek yükselen alçak basınçlı hava kütlesine hortum denir. Bir yörede hava ısınarak hızla yükselirse ani olarak basınç düşer. Çevredeki hava, bu düşük basınçlı alana doğru hızla ilerlerse, merkezde karşılaşan rüzgârlar hortum biçiminde dönerek yükselir.
Tropikal kuşakta 50 ile 200 enlemleri arasında büyük hortumlar görülür. Bunlara tropikal siklon denir. Hortumlar ağır cisimleri bile yerden kaldıracak kadar güçlü olabilir. Genellikle Amerika Birleşik Devletleri'nin Teksas ve Illionis eyaletlerinde görülür.
Tayfun: Asya'da Büyük Okyanus ve Hint Okyanusu'nun kıyılarında görülen büyük hortumlara denir. Hindistan, Çin, Japonya ve Filipinler'de daha çok muson rüzgârlarının etkisiyle ilkbahar ve sonbahar aylarında görülür.
Hurricane: Amerika'nın Atlas Okyanusu kıyılarında özellikle Karayib Denizi'nde, bu denizin kuzeyindeki Küba ve Jamaika gibi Antil Adaları'nda, bu adaları da içine alan Bermuda Şeytan Üçgeni içinde etkili olur.
Tornado: Amerika'nın Büyük Okyanus kıyılarında görülen bir hortumdur.
Kasırgalar: Fırtınaların çok şiddetli halleridir. Saatteki hızı 300 km yi bulan yağmurlu fırtınalara kasırga adı verilir. Fırtınanın kasırga sayılması için rüzgârın en az 118 km/saatlik bir sürate ulaşması gerekir. Kasırga durgun bir merkezin çevresinde dev bir girdap gibi döner. Kasırgalar, hortumlara göre çok daha geniş alanlara yayılır; daha uzun ömürlü ve daha bölgesel olup yavaş hareket ederler.