Türkiye'nin kaplıcaları ve maden suları

Kaynak sularının sıcaklık derecesi ve içlerindeki minerallaerin özellikleri bulundukları derinliğe, ana kaya ve madensel yapı özelliklerine göre farklılık gösterir. Yerin derinliklerine inen yüzey suları, yerin iç sıcaklığının etkisiyle ısınır. Buradan gelen sıcak su kaynaklarına kaplıca bazen de ılıca ismi verilir. Suları fazla sıcak olmayan, içerisinde çözünmüş hâlde miral ve tuzlar bulunduran, suları içilebilecek nitelikte olan kaynaklara maden suyu, içme ya da içmece gibi adlar verilir.

Türkiye'de, kırıklı arazi yapının çok olması nedeniyle, kaplıca ve maden suyu bakımından zengindir. Kaplıcalar ve maden suları, kırık hatları boyunca sıralanmıştır. Bu tür sular, romatizma, bazı cilt ve iç hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır. Onun için bu kaynakların suları, şifalı sular olarak nitelendirilir. Kaplıca ve maden sularımızın başlıca dağılış alanları şöyledir:

Güney Marmara Kaplıcaları

Bursa ve Balıkesir çevresinde yoğunlaşmıştır. Bursa şehir merkezinde Çekirge semti, kaplıcalarıyla ünlüdür. Karamustafa, Kükürtlü, Armutlu ve Oylat (İnegöl) ilin diğer kaplıcalarıdır.

Balıkesir'de Gönen, Susurluk, Havran, Edremit, Burhaniye kaplıcaları ile Balya dağ ılıcası yer alır. Ayrıca Çanakkale'de Kestanbolu ve Çan, Yalova'da Termal, Sakarya'da Akyazı-Kuzuluk ve Ilıcaköy kaplıcaları önemlidir.

Batı ve Güneybatı Anadolu Kaplıcaları

Denizli, Aydın, İzmir ve Muğla çevresi, Türkiye'nin kaplıca bakımından en zengin alanları arasında yer alır. Bu kaplıcaların başlıcaları; İzmir'de Balçova, Dikili, Davutlar, Çeşme, Şifne ve Bergama, Denizli'de Pamukkale, Karahayıt, Yenice ve Sarayköy, Muğla'da Köyceğiz Gölü yakınlarındaki Sultaniye ve Bodrum kaplıcaları, Manisa'da Salihli, Kurşunlu, Alaşehir, Eskihisar ve Sart ile Aydın'da Alangüllü kaplıcaları önemlidir.

İçbatı Anadolu Kaplıca ve Maden Suları

Bu sahadaki kaplıcalar Afyon ve Kütahya'ya toplanmıştır. Afyon'da, Sandıklı, Uyuz, Ömerli, Heybeli, Geçek ve Gazlıgöl kaplıcaları ile Kütahya'da Simav-Eynal, Gediz, Aksaz, Harlek, Yoncalı, Ilıca, Murat Dağı, Tavşanlı-Gökbel, Emet ve Dereli kaplıcalarıdır.

Güney Anadolu Kaplıcaları

Buradaki kaplıcalar da fay hatları boyunca yer alır. Adana'da Haruniye, Mersin'de Tarsus, Mut ve Sapanca, Hatay'da Reyhanlı, Erzin ve Başlamış, Kahramanmaraş'ta Elbistan kaplıcalarıdır.

Belirtilen alanların dışında da Türkiye'de maden suları ve kaplıcalar vardır. İç Anadolu'da Kızılcahamam, Haymana, Ayaş, Konya'da Ilgın, Aksaray'da Çiftehamam ve Ziga, Niğde'de Kemerhisar ve Çiftehan, Kayseri'de Tekgöz ve Bayramhacı, Yozgat'ta Sarıkaya ve Sorgun, Kırşehir'de Karakurt, Terme, Bulamaçlı, Sivas'ta Kangal, Balıklı ve Çermikm kaplıcaları.

Akdeniz'de; Ulukışla, Erzin ve Reyhanlı kaplıcaları.

Karadeniz'de; Düzce'de Efteni, Tokat'ta Sulusaray, Samsun'da Ladik ve Havza, Çorum'da Mecitözü, Amasya'da Hamamözü, Rize'de Ayder önemli kaplıcalardır.

Doğu Anadolu'da; Bingöl'de Kös, Erzurum'da Ilıca, Dumlu ve Pasinler, Ağrı'da Diyadin, Siirt'te Sağlarca, Malatya'da Darende ve Balaban kaplıcaları ve içmeceleri bulunur.

Güneydoğu Anadolu'da; Diyarbakır'da Çermik ve Mardin'de Midyat kaplıcaları bulunur.

Türkiye'nin başlıca maden suyu yatakları ise; Afyon, Alaşehir, Milâs, Yatağan, Buldan, Fethiye, Menemen, Urla, İzmir, Kayseri, Erzincan, Gönen, Trabzon, Çeşme, Kızılcahamam, Beypazarı, Bolu ve İnegöl'dür.