TEST : Online - 10. Sınıf Türk dili ve edebiyatı hikaye testi 1

Bu ne hâldur sana zulmet içinde
Niçe uyuyasın gaflet içinde

Kişi kim Hak yolından taşra dura
Dutup boynına kendü zencîr ura

Ömür geçdi dirigâ giç uyandum
Bu dünyâ bana bâkî kala sandum

Ömür geçdi dahı uyanmagın yok
Kin ü gaybet suyına kanmagun yok

Risaletü'n-Nushiyye adlı mesneviden alınan bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Nazım birimi beyittir.
B) Bir konu bütünlüğü vardır.
C) Uyak ve redifler kullanılmıştır.
D) Dizeler kendi arasında kafiyelidir.
E) Hecenin kısa bir kalıbıyla yazılmıştır.

Kan-Turalı aydur:

– Bu dünyayı erenler (yiğitler) akıl ile bulmuşlardır. Bunun önünden sıçrayayım, ne hünerim var ise göstereyim, didi.

Adı görklü (güzel) Muhammed'e salavat getürdi, boğanın
öninden savuldı. Boğa boynuzı üzerine dikildi. Kuyruğından üç kere küterip (kaldırıp) yire çaldı. Sünükleri (kemikleri) hurd oldı (un ufak oldu). Bastı, boğazladı, bıçak çıkarup derisin yüzdi. Eti meydanda koyup derisini tekürün
önine getürüp aydur:

– Tan ile kızunı mana viresin, didi.

Dede Korkut Hikâyeleri’nden alınan bu metnin teması aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kahramanlık   B) Yalnızlık   C) Özlem
D) Hüzün            E) Aşk

Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının bilinen ilk mesnevisidir?

A) Harname              B) Kutadgu Bilig
C) Mantıku’t-Tayr       D) Mevlid (Vesiletü’n-Necat)
E) Risaletü’n-Nushiyye

– Ey güzel sen hangi bahçenin sümbülüsün, dedikte kız:
– Babam Isfahan şahının sabık hazinedarı Keşiş’tir. Kerem eyle… Görmesin… Beni salıver gideyim, dedi. Yalvardı.

Delikanlı, genç güzel kıza şöyle hitap etti:

– Seni bırakırım amma bir şartım var. Benim adım Kerem senin de Aslı olacak ve bundan böyle birbirimizi bu isimle çağıracağız.

Bunun üzerine güzel Keşiş kızı, Kerem’in ateş ve aşk dolu gözlerine bakarak tekrarladı:

– Peki, kabul ediyorum. Bundan sonra benim adım Aslı, senin ise Kerem olsun.

Böylece kendi kendilerine isimlerini koydular. Bu zaman içinde genç kızın gönlü de alev alev yanmaya başlamıştı. Gayri ihtiyari, dudaklarından şu beyitler döküldü:

Aldı Aslı
Ne gezersin melül bu yerde?
Aman Kerem beni rüsvay eyleme
Beni sana kısmet etmiş Yaradan,
Aman Kerem beni rüsvay eyleme

Aldı Kerem
Keşiş bahçesinde bir güzel gördüm,
Aklımı başımdan aldı ne çâre?
Taramış zülfünü, dökmüş yüzüne,
Serimi sevdâya saldı ne çâre?

Kerem ile Aslı isimli halk hikâyesinden alınmış bu parçanın anlatım tutumuyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Gerçekleşmesi mümkün bir olay söz konusudur.
B) Anlatım sadedir ve III. kişi ağzından yapılmıştır.
C) Kerem ile Aslı'nın birbiriyle karşılaşması anlatılmıştır.
D) Kurmaca bir metin olduğundan dil şiirsel işlevde kullanılmıştır.
E) Olay kısmı nazım, duyguların yoğun olduğu kısım ise nesir şeklindedir.

Padişah beyaz tülbent sarılı, çifte tuğlu yusufiyesini yine çok öne eğmişti. Kaşları hiç görünmüyordu, yüzü her vakitkinden daha ziyade sertti. İnce murassa direkler üstünde kurulmuş donuk zümrütten bir kubbeyi andıran loş sükûnunu:

– "Kızılelma" neresi? İçinizde bilen var mı? suali bozdu.
– !
– ?
– ! .
– ?

Kimse cevap veremedi. Herkes önüne bakıyordu.
Padişah:
– Bunu sormak için sizi çağırdım, dedi. Otağımızın etrafında daima bu narayı işitiriz. İşte bakınız. Yine "Kızılelma’ya, Kızılelma’ya…" diye bağrışıyorlar… Burası neresidir? Binlerce defa ismini işittiğim bu memleketin neresi olduğunu öğrenmek isterim.

Tamışvar fatihi Ahmet Paşa kekeledi:
– Viyana olsa gerek, padişahım.
Padişah öteki vezirlere döndü:
– Öyle mi?
– …

Ömer Seyfettin'e ait "Kızılelma Neresi?" adlı hikâye metnindeki anlatım teknikleri ve ögelerinin işlevleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Diyaloglara yer verilmiştir.
B) Sade, anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
C) Kahraman anlatıcı bakış açısı kullanılmıştır.
D) Tarihî bir konu kurmaca yoluyla ele alınmıştır.
E) Öyküleyici ve betimleyici anlatım biçimi kullanılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi hikâyelerinin özelliklerinden biri değildir?

A) Kahramanlar genellikle İstanbul’un aydın çevrelerinden seçilmiştir.
B) Özellikle romantizm ve realizm gibi Batılı edebî akımların etkisi görülür.
C) Türünün ilk örnekleri olan bu dönem hikâyeleri teknik bakımdan zayıftır.
D) Kişiler çoğu zaman tek yönlüdür ve iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.
E) Sosyal ve tarihî konulara hiç yer verilmemiş, daima bireysel konular işlenmiştir.

(I) Risaletü'n-Nushiyye, Yunus Emre'nin mesnevi tarzında kaleme aldığı bir eseridir. (II) Yunus Emre, bu eserinde insanın nefis mücadelesini, tasavvuf ahlakını, insanın yaratılış sırrını anlatmaktadır. (III) O, bu temaları ele alırken Anadolu Türklüğünün XIII. yüzyılda yaşam biçiminden aldığı olay ve motifleri kullanmıştır. (IV) Eserde dönemin edebî dili olan Farsçanın etkisi açıkça görülür. (V) Risaletü'n-Nushiyye, XIII. ve XIV. yüzyıl Türk mesnevi edebiyatının en güzel örneklerindendir.

Yukarıdaki metinde numaralanmış cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.         B) II.         C) III.
D) IV.       E) V.

Aşağıdaki eserlerden hangisinin türü mesnevidir?

A) Kerem ile Aslı        B) Ferhat ile Şirin
C) Tahir ile Zühre       D) Arzu ile Kamber
E) Leylâ vü Mecnun

O senenin şedid ve medid mevsim-i şitâsı hükm-fermâ olmağa başladığı zaman, Behcet Bey, ileride kıl ü kâle sebep olmamak ve düğün masarifini îfâ etmek için Dilsitan'ı satmak istiyordu. Fakat pek geç. Zîrâ satılmak için vücuden mükemmel olması lâzım gelen Dilsitan'ın bir ciğeri eksikti. Bu ye's-efzâ, bu musır, bu muannid öksürük bazı geceler, derece-i ifrata vararak evde herkesi ve bil-husus Behcet Bey'i rahatsız ettiğinden, Dilsitan'ı evin bir köşesindeki eksikliği cihetiyle hâli, rutubeti sebebiyle metruk bir odaya koymuşlardı ki, hastalığın sür'at-i terakkisine bu rutubetin pek tesiri olmuştu. Cevr-i Felek Kalfa odaya girip de en son nefesini âlâm ve ıztırap içinde almağa boş yere çalışan Dilsitan'a, yaşlarla dolu gözlerini nasbettiği zaman, yukarıdan, kemal-i neş'e vü şetaretle devam eden düğünün âvâze-i zevk ü şevki bu odaya aksediyordu.

Samipaşazade Sezai'nin "Küçük Şeyler" adlı hikâye kitabından alınmış bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Tutsaklık teması işlenmiştir.
B) Anlatım III. kişi ağzından yapılmıştır.
C) Olay akışı kesilerek arada bilgiler verilmiştir.
D) Kahramanlar yaşamdan alınmış doğal kişilerdir.
E) Yabancı sözcüklerle yüklü ağır bir dil kullanılmıştır.