Asitlerin ve bazların maddeler üzerine olan etkilerinden faydalanılarak günlük yaşamda birçok kullanım alanları vardır. Mesela asitler farklı metaller ile etkileştiğinde farklı davranırlar. Bazlar sadece amfoter metallere etki eder.

Bazı asitlerin özellikleri ve kullanım alanları

Nitrik Asit (HNO3)

  • Kuvvetli bir asittir, suda 0'e yakın bir oranda iyonlaşır.
  • Bir ametal oksidi olan N2O5’ in su ile tepkimesinden nitrik asit (HNO3) oluşur. Halk arasında kezzap olarak bilinir.
  • İlaçların, boyaların, gübrelerin eldesinde
  • Metallerin işlenmesinde (metalurjide)
  • Nükleer yakıt artıklarının yeniden kazandırılmasında
  • Dinamit (patlayıcı) yapımında kullanılır.

Hidroflorik Asit (HF)

  • Hidroflorik asit, zayıf bir asittir. Suda düşük oranda iyonlaşır. Cam ya da porselen malzemelere etki ederek onların aşınmasına veya delinmesine sebep olur. Bu yüzden plastik kaplarda tutulur. Cam kaplarda saklanamaz.
  • Camların üzerine şekil yapmada ve yüksek oktanlı benzin üretiminde kullanılır.

Zayıf bir asit olan hidroflorik asidin (HF) sulu çözeltisi cama etki edebilir. Diğer asit çözeltilerinde gözlenmeyen bu durum endüstride HF'nin camın işlenmesi ve cam yüzeyinin şekillendirilmesi gibi işlemlerde kullanılmasına sebep olmuştur. HF laboratuvarlarda plastik şişede saklanır.

Yanardağ patlamaları sonucunda açığa çıkan HF (hidrojen florür) gazı gözlere ve cilt tahrişine ayrıca kemik dejenerasyonuna yol açabilmektedir.

Sülfürik Asit (H2SO4)

  • Yaygın adı zaç yağıdır. Sülfürik asit, SO3’ün suyla birleşmesi sonucu oluşur.

Seyreltik sülfürik asit; bazların nötrleştirilmesi, metallerin H2 gazı çıkararak çözülmesi ve CO2 gazı açığa çıkararak karbonatların çözülmesi gibi tepkimeleri verebilir.

Sülfürik asit saf haldeyken renksiz, yağımsı kıvamda olan bir sıvıdır. Bu asit ısıya karşı çok dayanıklı değildir. Sülfürik asidin suya karşı ilgisi çok fazladır. Bu özelliğinden dolayı iyi bir kurutucu (nem çekici) olarak görev yapar. Örneğin kurutulması istenen bir gaz sülfürik asit içerisinden kabarcıklar halinde geçirilerek gaz içerisindeki nem ya da sıvı su H2SO4 tarafından tutularak gaz kurutulmuş olur.

  • Metal ve karbonatlı tuzları çözündürme işlemlerinde
  • Petrol ve boya sanayisinde
  • Gübre ve patlayıcı yapımında
  • Akü sıvısı olarak otomobillerde
  • Seyreltik çözeltisi bazların nötrleştirilmesinde kullanılır.

Fosforik Asit (H3PO4)

  • Renksiz kristaller halinde bir katıdır. P4O10'un suyla etkileşmesiyle ve endüstride Ca3(PO4)2 nin H2SO4 ile etkileşmesiyle hazırlanır.
  • Suya karşı ilgisi H2SO4 kadar olmasa da oldukça yüksektir. Bu nedenle H3PO4'te nem çekici olarak kullanılır.
  • Gübre üretiminde (en çok fosfatlı gübrelerin üretiminde)
  • Gıda endüstrisinde
  • Metalleri korozyona daha dayanıklı duruma getirmede
  • Peynir üretiminde ve ekşilik vermesi için meşrubat üretiminde
  • İlaç endüstrisinde
  • Kabartma tozları ile kahvaltılık tahıl ezmeleri yapımında kullanılır.

Asetik Asit (CH3COOH)

Saf asetik asit renksiz ve keskin kokuludur. Günlük yaşam da sirke asidi olarak bilinir. Sirkedeki asetik asit gıdaların bozulmasına neden olan mikroorganizmaların gelişimini engeller. Su ile her oranda karışabilen bu asit saf halde iken temas edildiğinde cildi yakar. Bu yakmanın sebebi suya karşı olan büyük ilgisidir. Deri ile temas edildiğinde deride bulunan hücrelerin suyunu çeker. Böylece hücreler susuz kalınca yanma etkisi olur.

Formik asit karınca asidi olarak da bilinir.

Endüstride asetik asidin geniş bir kullanım alanı vardır.

  • Gıda sanayinde asitlik sabitleyici özelliğinden dolayı katkı maddesi olarak
  • PET plastiklerin üretiminde dolayısıyla polimer kimyası alanında
  • Zayıf bir asit olmasından dolayı ev temizliğinde
  • Çaydanlıkların kireçten arındırılmasında
  • Cam ve parlak yüzeylerdeki tortuların temizlenmesinde kullanılır

Hidroklorik Asit (HCI)

Halk arasında tuz ruhu olarak bilinir. Kuvvetli bir asit olan HCI suda çok yüksek oranda çözünür. HCI, sodyum karbonat (Na2CO3) ve amonyak (NH3) gibi bazlara etki eder, tepkime sonrası ortam sıcaklığı hızla yükselir.

Hidroklorik asit, soy metallerin dışındaki metallere etki ederek hidrojen gazı açığa çıkarır.

  • Deri işlemeciliğinde
  • Ev temizliğinde
  • Demir ve çeliklerde pas giderme amaçlı
  • İnşaat sanayinde
  • Petrol araştırmalarında
  • Gıda sektöründe katkı maddelerinin yapımında
  • Yapay gıdalar ve vitaminlerin üretim aşamasında kullanılır.
  • Yazı Etiketleri :
  • hidrolik asit
  • asetik asit
  • fosforik asit
  • sülfürik asit
  • nitrik asit
Su arıtma aşamaları, evde su arıtımı
Yazıyı Oku

Su arıtma aşamaları, evde su arıtımı

Hazır gıdalar, hazır gıdalar nasıl hazırlanır, gıda katkı maddeleri, katkı maddesi kodları
Yazıyı Oku

Hazır gıdalar, hazır gıdalar nasıl hazırlanır, gıda katkı maddeleri, katkı maddesi kodları

Polimerler, polimerlerin kullanım alanları, polimerlerin geri dönüşümünün önemi
Yazıyı Oku

Polimerler, polimerlerin kullanım alanları, polimerlerin geri dönüşümünün önemi

Madde döngüsü (su döngüsü, karbon döngüsü, azot döngüsü)
Yazıyı Oku

Madde döngüsü (su döngüsü, karbon döngüsü, azot döngüsü)

Madde döngüleri ( Su döngüsü, Azot döngüsü, Karbon döngüsü )
Yazıyı Oku

Madde döngüleri ( Su döngüsü, Azot döngüsü, Karbon döngüsü )

İçme suyu ve kullanım sularının özellikleri, su arıtma aşamaları (süreçleri) nelerdir
Yazıyı Oku

İçme suyu ve kullanım sularının özellikleri, su arıtma aşamaları (süreçleri) nelerdir

Menu