Sıcağı ve soğuğu nasıl algıladığımızı ya da bir yerimiz kesildiğinde acıyı nasıl hissettiğimizi hiç düşündünüz mü ? Çevremizdeki kokuları nasıl algılarız ?
Vücudumuzu dıştan saran ve en büyük duyu organımız olan deride farklı hassaslık derecelerinde milyonlarca duyu almacı bulunur. Deriye duyarlılık kazandıran bu duyu almaçlarıdır. Bir cismi tuttuğumuzda parmak uçlarımızda farklılık hissederiz. Bunun sebebi parmak uçlarımıza yoğun olarak yayılmış olan dokunmaya duyarlı duyu alıcılarının uyarılmasıdır. Bu uyarılar sinirler yoluyla beyne iletilir ve burada değerlendirilir. Deri kendi içerisinde iki bölüme ayrılır.
Alt Deri: Kan damarları, sinirler, kıl kökleri, kılı dikleştiren kaslar, ter bezleri, yağ bezleri ve dokunmaya, basınca, sıcaklığa, acıya tepki veren duyu almaçları bulunur. En altta bulunan yağ tabakası vücudumuzu çarpmalara karşı korur. Vücudumuzun ısı kaybını önler. Ter bezleri terleme ile boşaltıma yardımcı olur.
Üst Deri: Derinin alt bölümlerini dış etkenlerden korur. Deriye renk veren özel hücreler bulunur. Bu tabakada kan damarları ve sinirler yoktur.
Derimizin görevleri şunlardır:
Deri (cilt) hastalıkları kesici, ezici veya delici cisimlerle, mikroorganizmaların etkisiyle ya da alerjik etkenlerle ortaya çıkabilir.
Ayrıca uyuz, uçuk, mantar, egzama, kurdeşen, sedef, nasır, kepek, deri iltihabı ve deri kanseri gibi deri hastalıkları da oluşabilir. Bazı deri hastalıklarını teşhis etmek için dermatoskop adı verilen cihaz kullanılır.
Deri sağlığımızı korumak için;
Burnumuz solunum ve koku alma organımızdır. Kemik ve kıkırdaktan oluşan burun boşluğunun iç yüzeyini örten mukoza tabakasında çok sayıda kılcal kan damarı bulunur ve mukozadaki salgı üreten hücrelerin arasında burun kılları yer alır. Burundaki burun kıları ve mukoza salgısı hava ile giren toz ve kirlerin tutulmasını, havanın nemendirilmesini sağlarken mukozadaki kılcal kan damarları ise ciğerlerimize gidecek olan havanın ısıtılmasını sağlar.
Sarı Bölge: Burun boşluğunun üst tarafında koku almaçlarının bulunduğu yerdir.
Kokulu cisimlerden havaya karışan tanecikler sarı bölgedeki mukus sıvısında çözünerek buradaki koku almaçlarını uyarır. Uyartılar, koklama sinirleriyle beyindeki koklama merkezine iletilir ve burada değerlendirilip koku olarak algılanır.
Sinüzit: Burun çevresindeki kemikler arasında bulunan, sinüs denilen boşlukların iltihaplanmasıdır. Doktorun vereceği ilaçlarla tedavi edilebilir.
Burun Kanaması: Burnumuzun içinde bol miktarda kan damarları vardır. Burna gelen darbeler, burna sokulan yabancı cisimler, yüksek tansiyon ve ergenlik döneminde büyümeye bağlı olarak burun kanamaları görülür. Burun kanamasını durdurmak için baş hafi fçe öne eğilir. Burun kanatları ile burun kemiklerinin arası baş ve işaret parmağı ile birkaç dakika sıkılır. İki kaş arasına buz konulur. Kanamanın durmaması hâlinde derhâl bir doktora gidilmelidir.
Burun sağlığımızı korumak için;
İnsan faaliyetlerinin ekosistemlerin sürdürülebilirliği üzerine etkisi ve olası sonuçları
Modern genetik uygulamaları (gen klonlaması, kök hücre teknolojisi, dna parmak izi analizi, insan genom projesi)
Gen klonlama işleminin basamakları, bitkilerde ve hayvanlarda klonlama işlemi
Genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO), GDO'nun insan sağlığına etkileri, GDO'nun zararlı çevresel etkileri
Sucul biyomlar ve türleri ( Tatlı su biyomları, Tuzlu su biyomları )
Karasal biyomlar ve türleri ( orman biyomları, çayır biyomları, çöl biyomu, tundra biyomu )