Çevre biliminin temeli doğal kaynaklara dayanır. Biyolojik çeşitlilik canlı doğal kaynakları oluşturur.

Doğal kaynaklar ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı

DOĞAL KAYNAKLAR

✶ Yeryüzündeki canlılar madde ve enerji ihtiyaçlarını doğal kaynakları kullanarak karşılarlar.

✶ Doğal kaynakların bazıları yenilenebilir bazıları da yenilenemez niteliktedir.

Yenilenemez nitelikteki doğal kaynaklar, kullanıldıkça tükenen ve yenilerinin oluşması için çok uzun zaman
geçmesi gereken kaynaklardır. Yenilenemez nitelikteki doğal kaynaklara madenler ile günümüzün başlıca enerji
kaynakları olan petrol, doğal gaz, kömür ve linyit örnek olarak verilebilir.

Yenilenebilir nitelikteki doğal kaynaklar, doğadaki dengeler bozulmadığı sürece belli sınırlar içinde kendini yenileyebilen kaynaklardır. Güneş ve rüzgar enerjisi, insan faaliyetlerinden etkilenmeyen yenilenebilir doğal kaynaklardır. İnsan faaliyetlerinden çeşitli derecede etkilenen yenilenebilir doğal kaynaklar ise toprak, su, besinler, meralar ve ormanlardır. Ancak bunların aşırı ve düzensiz kullanımı zamanla geri gelmeyecek şekilde tahrip olmalarına yol açabilir.

✶ Toprak, dikkatli kullanıldığında ve tahribatı önlendiğinde binlerce yıl ürün verebilecek bir doğal kaynak olarak kalır.
Buna karşılık bitki örtüsü zarar görmüş, erozyona uğramış, içindeki doğal kimyasal maddeleri yitirmiş bir toprak,
tamamen tükenmiş bir doğal kaynaktır.

✶ Su, belirli kullanım sınırları içinde döngü yoluyla kendi kendini durmadan yeniler. Ancak büyük çapta erozyon,
orman tahribi, sulak alanların kurutulması gibi su döngüsünü önemli ölçüde etkileyen faaliyetler sonucu yeraltı ve
yüzey suları (nehirler) kullanılamaz hale gelir. Bazen de yenilenebilir nitelikte bir kaynak olarak kalsa bile suyun
kullanımı kirlenme nedeniyle etkilenmektedir.

✶ Meralar toprağı koruyan, suyu tutan, havayı temizleyen, hayvanlara barınma ve beslenme imkanı tanıyan alanlardır.
Bu alanlar da yenilenebilir doğal kaynaklardan olmalarına rağmen insan aktivitelerine karşı duyarlıdır. Tarım alanlarına dönüştürme, bilinçsiz ve aşırı otlatmalarla sayıları ve verimlilikleri giderek azalmaktadır.

✶ Ormanların; havayı temizleme, yağışı artırma, toprak – su dengesini sağlama, yeraltı sularını artırma, doğal afetleri
(erozyon, sel, heyelan vb.) önleme, yaban hayatını barındırma şeklinde sayısız yararları vardır. Doğru şekilde
işletildiğinde kendini yenileyebilen bir doğal kaynak olmalarına rağmen insanoğlunun aşırı ve düzensiz aktiviteleri
ormanların da miktar ve verimliliklerini azaltmaktadır. Yapılaşma, odun üretimi, tarım alanları açma, yangınlar, aşırı
otlatma gibi faaliyetler ormanların yok olmasına ve dolayısıyla da biyolojik çeşitliliğin azalmasına neden olmaktadır.

Meralar, hayvanlar için beslenme alanlarıdır. Ormanlar, canlıların besin ve oksijen kaynaklarıdır.

DOĞAL KAYNAKLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİR KULLANIMI

Sürdürülebilirlik kavramı, bugünün ihtiyaçlarının gelecek nesillerin ihtiyaçlarını engellemeyecek biçimde karşılanması şeklinde tanımlanabilir. Bu kavram, doğal kaynakların tüketilmeden kullanımına dayanır.

✶ Günümüzde tüketmeden kullanım ilkesi birçok çevre ve doğal kaynak konularında da geçerlidir. Örneğin bir orman kaynağının kullanımında kesilecek ağaç sayısı belirlenirken; iklim faktörleri, yeni dikilecek ağaç sayısı, ormanın barındırdığı bitki ve hayvan türü miktarı, ormandan faydalanan nüfus oranı, orman alanının büyüklüğü gibi pek çok özellik dikkate alınarak değerlendirme yapılmalıdır.

✶ Ülkemizin değişik yerlerinde, örneğin Alanya ve Taşucu'nda doğal kaynakların tüketilmeden kullanımını sağlayan ve balıkçıların kendi aralarındaki paylaşım çatışmalarını en aza indiren sistemler geliştirilmiştir. Bu uygulamalarda kooperatifçilik de önemli rol oynar.

✶ Sürdürülebilirlik, sadece çevresel değil ekonomik ve sosyal alanlarda da sağlanabilir. Bu durumda sürdürülebilir gelişme gerçekleşebilmektedir.

  • Yazı Etiketleri :
  • yenilenemez doğal kaynaklar
  • yenilenebilir doğal kaynaklar
İnsan faaliyetlerinin ekosistemlerin sürdürülebilirliği üzerine etkisi ve olası sonuçları
Yazıyı Oku

İnsan faaliyetlerinin ekosistemlerin sürdürülebilirliği üzerine etkisi ve olası sonuçları

Modern genetik uygulamaları (gen klonlaması, kök hücre teknolojisi, dna parmak izi analizi, insan genom projesi)
Yazıyı Oku

Modern genetik uygulamaları (gen klonlaması, kök hücre teknolojisi, dna parmak izi analizi, insan genom projesi)

Gen klonlama işleminin basamakları, bitkilerde ve hayvanlarda klonlama işlemi
Yazıyı Oku

Gen klonlama işleminin basamakları, bitkilerde ve hayvanlarda klonlama işlemi

Genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO), GDO'nun insan sağlığına etkileri, GDO'nun zararlı çevresel etkileri
Yazıyı Oku

Genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO), GDO'nun insan sağlığına etkileri, GDO'nun zararlı çevresel etkileri

Sucul biyomlar ve türleri ( Tatlı su biyomları, Tuzlu su biyomları )
Yazıyı Oku

Sucul biyomlar ve türleri ( Tatlı su biyomları, Tuzlu su biyomları )

Karasal biyomlar ve türleri ( orman biyomları, çayır biyomları, çöl biyomu, tundra biyomu )
Yazıyı Oku

Karasal biyomlar ve türleri ( orman biyomları, çayır biyomları, çöl biyomu, tundra biyomu )

Menu