Elektrik yüklü cisimlerin birbirini itmesi veya çekmesi, iki farklı elektrik yükü olduğunu gösterir.
Maddelerin yapısında pozitif ve negatif elektrik yükleri bulunur. Aynı cins elektrik yüküyle yüklenen cisimler birbirini iter. Farklı cins elektrik yüküyle yüklenen cisimler ise birbirini çeker.
Pozitif yük sayısı negatif yük sayısına eşit olan cisimlere nötr cisim denir.
Pozitif yük sayısı negatif yük sayısından fazla olan cisimlere pozitif yüklü cisimler denir.
Negatif yük sayısı pozitif yük sayısından fazla olan cisimlere negatif yüklü cisimler denir.
Cisimler arasındaki itme ve çekme şeklindeki etkileşimler, elektriklenme olayının sonucudur.
Dokunma (temas) ile elektriklenmede, cisimler negatif yük alış verişi yapar. Bunun sonucunda da cisimler üzerinde yük dengesizliği oluşur. Dokunma ile elektriklenmede cisimlerin son yüklerinin türü farklı olamaz.
Yüklü cisimlerin iletken telle toprağa bağlanıp üzerindeki fazla yükleri kaybetmesi olayına topraklama adı verilir.
Nötr bir cismi etki ile elektrikleyerek ve topraklama yolunu kullanarak elektriklendirebiliriz.
Elektroskop, bir cismin elektrikle yüklü olup olmadığını, yüklüyse yükünün türünü bulmamıza yarayan araçtır.
Negatif yüklerin titreşim hareketi sonucunda sahip oldukları hareket enerjisini yakınındaki yüklerle etkileşerek tel boyunca iletmesi elektrik akımını oluşturur. Elektrik akımının yönünün pozitif kutuptan negatif kutba doğru olduğu kabul edilmiştir.
Elektrik enerjisi kaynakları devrede elektrik akımı oluşturur. Elektrik akımının oluşabilmesi için kapalı bir devre kurulmalıdır.
Elektrik akımı ampermetre ile ölçülür, birimi amperdir. Ampermetre devreye seri bağlanır.
Gerilim, devrenin iki ucu arasındaki enerji farkının bir göstergesidir. Yükler arasındaki enerji farkı, akımın oluşmasını sağlar.
Devredeki gerilim voltmetre ile ölçülür, birimi volttur. Devreye paralel bağlanır.
Bir iletkenin uçları arasındaki gerilimin telin içinden geçen akıma oranı sabittir. Bu da direnç değerini verir. Direnç, dirençölçer adı verilen araçla ölçülür.
Volt / amper oranı direnç birimi ohm’un eşdeğeridir.
Devre elemanları, devreye seri ve paralel olmak üzere iki şekilde bağlanabilir.
Seri bağlı devrelerde devre elemanlarının hepsinin üzerinden aynı akım geçer.
Seri bağlı ampullerin sayısı artıkça devrenin toplam direnci artar, direncin artması ampullerin üzerinden daha az akım geçmesini sağlar. Dolayısıyla ampullerin parlaklığı azalır.
Paralel bağlı devre elemanları üzerinden geçen akımların toplamı, ana koldan geçen akımı verir.
Paralel bağlı ampullerin sayısı artıkça devrenin toplam direnci azalır, devre elemanının direnci ise artar.Ancak her bir koldan geçen akımın büyüklüğü değişmediğinden ampullerin parlaklıklığı da değişmez.
Devrede direnci küçük olan koldan yüksek, direnci büyük olan koldan daha düşük akım geçer.
Elektiriğin neredeyse tamamının, direnci düşük yoldan akması durumuna kısa devre denir.