İlk Türk devletleri ünitesiyle ilgili çözümlü sorular - 27 Adet

İlk Türk devletleri ünitesi 27 adet cevaplı soru örnekleri, cevaplı doğru yanlış cümleleri, cevaplı boşluk doldurma cümleleri.

1 . Türk Devletlerinin kısa sürede parçalanmasının ve yıkılmasının nedenleri nelerdir? Açıklayınız.

" Ülke hanedanın ortak mülküdür" anlayışının olması
"Kut" anlayışının olması
Veraset sisteminin belirsiz olması
Devletin boylardan oluşması (Boylar Federasyonu)

2. Kendilerine özge yazıları ile Tarih Çağları’na ilk geçen Türk topluluğu hangisidir?

I. Göktürk (Köktürk)

3. Türklerde, hukukun temeli olan “Törelerin” kaynakları nelerdir? Yazınız.

Töre kaynağını halk, hükümdar, kurultay ve boy beylerinden alır.

4. Uygurlar dışındaki Orta Asya Türk topluluklarının, mimari eserler yerine taşınabilir nitelikte eserler yapmalarının nedenleri nelerdir? Yazınız.

Yaşam biçimlerinin göçebe ya da yarı göçebe olmasından ötürü sanatta taşınabilir eser zorunluluğundan mimari gelişmemiştir.

5. Türkler arasında yayılan dinler hangileridir? Yazınız.

* Şamanizm
* Atalar Kültü
* Göktanrı Dini
* Budizm, Maniheizm
* Doğa güçlerine inanma
*Musevilik, Hıristiyanlık, Müslümanlık

6. Türklerde, devlet işlerini yapan görevlilerin adlarını ve görevlerini yazınız.

Kağan, Han= Devletin başındaki yönetici (Hakan)
Hatun: Hakanın Karısı (Devletin başındaki yönetici (Hakan)
Ayamcı (Vezir (Hükümet başkanı)
Buyruk: Bakan, Şad: Hükümdarın büyük oğlu
Tigin: Hükümdarın erkek çocukları
Tudun: Devletin vergi ve gelir işlerinden sorumlu kişi
Tamgacı: Bitikçi (Devletin yazışma ve dış işlerinde Hakan'ın yardımcısı

7. Balbal nedir? Açıklayınız.

Mezarın etrafına kişinin öldürdüğü düşman sayısı kadar küçük heykeller dikilirdi. Bunlara bal bal denirdi.

8. Orta Asya Türk Devletleri’nde kurultay (toy, kengeş)ın daimi görevlerini yazınız.

* Hükümdar (Başbakan)
* Hatun (Hükümdarın eşi)
* Yabgu (yarı bağımsız hükümdar)
* Şad ( Hükümdarın büyük oğlu)
* Buyruk (Bakan)
* Bağlı Beyler ve eşleri
* Bağlı devlet temsilcileri

9. Gökoğuzlar ( Gagavuzlar ) kimlerdir? Yazınız.

Moldovya Cumhuriyeti'ni bağlı bir özerk devlettir. Ülkeye ismini veren Gagavuzlar Oğuz Türkleri Kökenlidir. Gagavuz sözcüğünün Gökoğuzlardan geldiği söylenir.

10. Çinlilerin “Juan Juan”, Arapların “Apar” adını verdikleri Türk Kavmi hangisidir?

Avarlardır.

11. “Hungaria” sözcüğü kimler için kullanılır, bu sözcük nereden gelmektedir?

Macarlar için kullanılır. On Ogur'dan gelmektedir.

12. Hazar Denizi ile Sibirya’nın isimlerini hangi Türk boylarından aldıklarını yazınız.

Hazar Denizi adını Hazar Kağanlığından Sibirya adı ise Sibir (Sabar- Sabir) Türklerinden gelmektedir.

13. Türklerle, İslam Araplar arasındaki ilk ilişkiler ne zaman başlamıştır? Hangi dönemde gelişmeye başlamıştır?

Dört Halife döneminde Hz. Ömer, Hz. Osman daha sonra 705 - 715 yılları arasında ilk ciddi Türk - Arap karşılaşması Emeviler döneminde olumsuz olarak yaşanmıştır. Abbasiler döneminde İzlenen ümmetçi politikalarının gereği olumlu olarak gelişmeye başlamıştır. 751 Talas Savaşı'ndaki Abbasi - Karluk ilişkilerde dönüm noktası olmuştur.

14. İstemi Yabgu’nun önce Akhunlara karşı Sasanilerle, daha sonra Sasanilere karşı Bizanslılarla anlaşma yapmasının nedeni nedir?

İstemi Yabgu İpek Yolu'nun kontrolünü elinde tutmak için Akhunlara karşı Sasanilerle işbirliği yaparak Akhun Topraklarını Sasanilerle paylaştı. Daha sonra Sasanilere karşı Bizansa İttifak yaparak Sasanilerin zayıflamasını sağladı böylece ipek yolunu ve ticaret yolunu kontrolleri altına aldı.

15. Orta Asya Türk Devletleri’ne göre Uygurların savaşçı niteliklerini kaybetmelerinin nedeni nedir? Yazınız.

Mani Dini'ni kabul etmeleridir. Bu dinin et başta olmak üzere hayvanı gıdalar yemeyi yasaklaması Türklerin savaşçı özelliklerini kaybederek yerleşik yaşama geçmesine ortam oluşturmuştur.

16. Orta Asya Türkleri’nde ölüler için yapılan törenlere ne ad verilirdi? Ölüleri ile birlikte eşyalarını da gömmelerinin nedeni nedir? Yazınız.

Yuğ denir. Ölümden sonra yaşamın devamına inanmalarıdır. (Ahiret inancı)

17. Eski Türk devletlerinde Hükümdarlara verilen unvanları yazınız.

Hakan, Kağan, Han, Tangu, İdikut, İlteber, Yabgu

18. Mısır’da kurulan Türk-İslam Devletleri’nden Eyyubi ile Memlüklü ordularına, hangi Türk boylarından kaynak sağlanırdı?Yazınız.

Kıpçak Türkleri'nden ordu oluşturulurdu. Onlar için nil nehrindeki bir adada özel bir yer ayrılmıştır. Nitekim Memlük Devleti'de bu ordu tarafından kurulmuştur. Ayrıca gerek Memlük gerekse Eyyübi ordusunda güçlü donanmalar bulunmaktadır.

19. II. Kök Türk Devleti hangi devletin egemenliğinden kurtularak kurulmuştur? Bu devlete aynı zamanda “Kutluk Devleti” denmesinin nedeni nedir?

İlteriş (Kutluk) önderliğindeki Kök Türkler Çin Egemenliğine karşı ayaklanarak bağımsızlıklarını kazandılar. Kutluk'un Kağan ilan edilmesiyle İkinci Kök Türk (Kutluk Devleti) kuruldu. Kurucusunun adıyla

20. Hun Hükümdarı Mete’nin hangi gerekçe ile Çin’i ele geçirmeye yönelmediği ileri sürülmüştür?

Mete Han Çin'i egemenlik altına alabilecek gücü varken kalabalık Çin nüfusu içinde eriyip asimile olmamak (Kültürel Anlamda Erimemek için Çin'i vergiye bağlamakla yetinmiştir.

21. Aşağıda adları yazılı İlk Türk Devletleri’ne ait destanları yazınız.

a) Kök Türkler; Ergenekom - Bozkurt Destanı
b) Kırgızlar; Manas Destanı
c) İskitler-Sakalar; Alper Tunga - Şu Destanı
d) Hunlar; Oğuz Kagan Destanı
e) Uygurlar; Türeyiş - Göç Destanları

22. “Ordu-Millet” deyimini açıklayınız.

Ordu - Millit anlayışında Askerlik yaşamın kendisidir. Ayrı bir meslek değildir.

23. Aşağıdaki sözcüklerin anlamlarını yazınız.

a) Tigin: Hükümdarın erkek çocukları
b) Töre: Yazısız hukuk kuralları
c) Oguş: Aile
d) Şad: Hükümdarın büyük oğlu
e) Budun: (Millet) Boylar Birliği

24. Türk sözcüğünün anlamı ile ilgili kimler hangi görüşleri ileri sürmüşlerdir? Yazınız.

Ziya Gökalp'e göre: Töre sözcüğünden gelir. Türk demek "Türeli, nizamlı gelenklerine bağlı demektir.
Macar asıllı dil bilimci Wamber'y göre Türemekten (Türük) gelir. Buna Kaşgarlı Mahmut'un "Divan-ı Lugati't Türk" adlı eserinde "Olgunluk Çağı" demektir.
Genel olarak güçlü kuvvetli anlamındadır.

25. Uygurlar hariç Orta Asya Türk Devletleri’nde mimarinin gelişememesinin nedeni nedir? Yazınız.

Göçebe yada yarı göçebe oldukları için çadır mimarisi vardır. O yüzden kalıcı mimari yapılar yoktur.

26. Orta Asya Türk Devletleri'nde "uzun süreli hapis cezası verilmemesinin" gerekçesi nedir? Açıklayınız.

Göçebe yada yarı göçebe oldukları için çadır mimarisi vardır. O yüzden kalıcı mimari yapılar yoktur.

27. Türklerin günümüze kadar kullandıkları takvimleri hangi esaslara (Ay veya güneş yılı) göre düzenlendiklerini sırasıyla yazınız.

12 Hayvanlı, Türk Takvimi - Güneş Yılı
Hicri Takvim - Ay Yılı
Celali Takvim - Güneş Yılı
Rumi Takvim - Güneş Yılı
Miladi Takvim - Güneş Yılı

Tarih Bilimine Giriş Ünitesi Boşluk Doldurma

Aşağıdaki cümlelerde parantez içerisinde verilenler cevaplar olup, bunları kaldırarak boşluk doldurma haline getirebilirsiniz.

1. II. Kök Türk Devleti, (Karluk),(Basmil) ve (Uygur ) adlı Türk boyları tarafından yıkılmıştır.

2. Uygurların, Mani Dini’ni benimsemeleri (Savaşı ) özelliklerini kaybetmelerine yol açmıştır.

3. İslamiyet’i kabul eden ilk Türk topluluğu (Karluklar )dır.

4. Bizans ordusunda yer alan(Uz) ve (Peçenek)Malazgirt Savaşı’nda Selçuklular tarafına geçmişlerdir.

5. Oğuzların, Kınık Boyu (Selçuklu ), Kayı Boyu ise (Osmanlı) Devleti’ni kurmuşlardır.

6. Türkler (Ötüken'i ) Kutlu ülke saymışlardır.

7. Çinliler ile ilk yazılı anlaşma(Asya Hun hükümdarı Mete Han)döneminde yapılmıştır.

8. Avrupa Hun Hükümdarı Atilla, (Margus ) ve (Anatolios)Antlaşmaları’nı Bizanslılar ile yapmıştır.

9. Tarihte “Türk” adını, devlet adı olarak ilk kullananlar (Göktürk)lerdir.

10. Kök Türk ( Orhun ) Kitabeleri (Bilge ) Kağan (Kültigin) Kağan ve vezir (Tonyukuk) adlarına dikilmişlerdir.

11. Museviliği kabul eden Türk boyu(Hazar)lardır.

12. Türkler de Hükümdarlık yetkisinin Tanrı tarafından verildiğine inanılırdı. Buna (Kut) denirdi.

13. (Ergenekon) Destanı, Kök Türklerin tarih sahnesine çıkışlarını anlatan önemli destanlardandır.

14. (Türgiş ) adlı Türk Devleti Emevi akınlarını durdurarak Orta Asya’nın Araplaşmasını engellemişlerdir.

15. İlk Türk İslam Devleti olan Karahanlı Devleti (Karluk ) , (Yağma) ve (Çiğil ) adlı Türk boylarının birleşmesi ile kurulmuştur.

16. Hükümdarlar ülkelerini (Töre )denilen hukuk kurallarına bağlı olarak yönetirlerdi.

17. Türklerin tarih boyunca kullandığı alfabelerden (Göktürk ) ve (Uygur) alfabeleri milli ( ulusal ) alfabelerimizdendir.

18. Türklerin maden işletmeciliğinde ileri gittiklerini gösteren “Esik Kurganı’ndaki altın elbiseli adam heykelinin ”(Hunlar'a ) ait olduğu ileri sürülmüştür.

19. Türklere ait ilk yazılı belgeler 6. yüzyıla ait (Yenisey) kitabeleri ile 8. yüzyıla ait (Orhun) kitabeleridir.

20. Orta Asya Türkleri’nin 12 Hayvanlı takvimi bulmaları(Astronomi) bilimine verdikleri önemi göstermektedir.

Tarih Bilimine Giriş Ünitesi Doğru mu? Yanlış mı?

Aşağıda verilen cümlelerin karşısına doğru ise (D) yanlış ise (Y) harflerini yazınız.

1. D Asya Hunları’nın batıya yönelik göçleri “Kavimler Göçü’ne” neden olmuştur.

2. Y II. Kök Türk Devleti, Çinliler tarafından 745 de yıkılmıştır.

3. D Türkler, ölüleri için "Yuğ" töreni düzenlerler ve ölülerini "Kurgan" denilen mezarlara koyarlardı.

4. Y Museviliği benimseyen ilk Türk topluluğu Peçeneklerdir.

5. D I. Kök Türk Devleti Avarların egemenliğinden kurtularak bağımsız devlet olmuştur.

6. D Müslüman Araplar ile Çinliler arasındaki Talas Savaşında Karluklar Arapların yanında savaşarak Çinlilerin yenilmesinde rol oynamış, Asya’nın Çinlilerin eline geçmesini önlemişlerdir.

7. Y Alp Er Tunga Destanı, Hun hükümdarı Mete’nin hayatını anlatmaktadır.

8. D İstanbul’u ilk kuşatan Türk topluluğu Avarlardır.

9. Y Günümüz ordularının temeli sayılan Onlu sistemi Avrupa Hun Hükümdarı Atilla kurmuştur.

10. D Kırgızların “Manas Destanı” dünyanın en uzun destanları arasında yer almaktadır.

11. D Bilge Kağan ve Kültigin adlarına dikilen “Orhun Kitabeleri” Yollug Tigin tarafından yazılmıştır.

12. Y Balballar, Türk edebiyatının ilk yazılı belgelerdir.

13. D Matbaa kalıplarını ilk kullanan Türk topluluğu Uygurlardır.

14. D Orta Asya Türkleri’nde devlet işlerinin görüşüldüğü meclise “Toy”, “Kurultay” denirdi.

15. Y 630 yılında Çin’in egemenliği altına giren Türkler “Kürşad Ayaklanması” sonucu bağımsız II. Kök Türk Devleti’ni kurmuşlardır.

16. D Dünyanın en eski halısı olarak nitelendirilen “Pazırık halısı” Hunlara aittir.

17. Y Tarihte bilinen ilk Türk-İslam Devleti Türgiş’lerdir.

18. D Hunlara, Bizanslılar “Uz”, Araplar “Guz” ve Ruslar “Torki” demişlerdir.

19. D Türeyiş ve Göç Destanları Uygurlar dönemine aittir.

20. D Türkler’de “Töre” denilen kuralları, değiştirme, yeni kurallar koyma yetkisi “Kurultay” denilen meclise aittir.