Geçmişten günümüze ekonomik faaliyetlerin sınıflandırılması

Bir bölgedeki ekonomik faaliyetleri o bölgenin coğrafi yapısı, yer altı ve yer üstü zenginlikleri, iklimi, ulaşım yolları belirler. Bölgede tarıma elverişli toprakların olması o bölgede tarım yapılmasına imkân sağlar. Bölgede yetiştirilen ürünleri de o bölgenin iklimi belirler, ekonomik faaliyetleri,ulaşım yolları, ticaret ve turizmi etkiler.

Ekonomik faaliyetlerin sınıflandırılması

İnsanlar ekonomi hakkında teoriler geliştirmeden çok önce ekonomik faaliyetler başlamıştır. Zamanla insan ihtiyaçlarından kaynaklanan, etraflıca düşünülmemiş, bir sistemin parçası olmayan çareler üretilmiştir. Bunlar yeni şart ve gelişmelere göre, denenmiş değiştirilmiş, birleştirilmiş, korunmuş veya terk edilmiş ve bu güne gelinmiştir. 1941 yılında yapılan bir ekonomik analizde, herhangi bir ekonominin üç ana bileşenden oluştuğu ifade edilmiştir. Buna göre birinci sektör tarım ve hayvancılık, ikinci sektör imalat ve sanayi, üçüncü sektör ise hizmetlerdir. Bir ekonomi, bu üç sektörün farklı bileşenlerinden oluşurken insan ihtiyaçlarının artması ve çeşitlenmesi üçüncül faaliyetlerin farklılaşarak beraberinde dördüncül ve beşincil ekonomik faaliyetlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Birincil Ekonomik Faaliyetler (Tarım)

Geçim kaynaklarının doğrudan doğruya ya da dolaylı biçimde doğal ortamdan almaya dayanan ekonomik faaliyetlerdir. Birincil ekonomik faaliyetlerde genellikle çok emek ve zaman harcanır. Buna rağmen ekonomik getiri çok düşüktür. Burada yer alan faaliyetlerde insan doğal çevre ile doğrudan temas halindedir; istediklerini doğadan doğrudan temin eder ama bu süreçte, çoğu kez, zarar gören çevre olur.

Birincil ekonomik faaliyetlerin ekonomisindeki payı fazla olan ülkeler gelişmemiş iken bu faaliyetlerin payının az olduğu ülkeler ise gelişmiş ülkelerdir.

İkincil Ekonomik Faaliyetler (Sanayi)

İkincil faaliyetler üretim ve imâlat gibi işleri kapsar. Ham maddenin işlenerek bir ürüne dönüştürülmesi veya yeni ham madde elde edilmesine dayalı sanayi faaliyetlerini kapsar. Bu
faaliyetler sonucunda ham madde işlenip ürüne dönüştüğünden ekonomik değeri de artar. İkincil ekonomik faaliyetlerde çalışanların sayısı nispeten azdır. Bu ekonomik faaliyetlerin çoğunda insanın yapacağı işi makineler yapmaktadır. İkincil ekonomik faaliyetlerin geliştiği ülkeler gelişmiş ülkelerdir.

Üçüncül Ekonomik Faaliyetler (Hizmet)

Hizmete dayanan ekonomik faaliyetlerdir. Bu ekonomik faaliyetlerde çalışanların sayısı fazladır. İnsanların ekonomik, sosyal, kültürel, eğitim, sağlık ve günlük yaşamıyla ilgili ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak yapılan ve çoğunlukla kentlerde yürütülen ekonomik faaliyetleri kapsar. Üçüncül ekonomik faaliyetler bir çok ülkede gelişmiştir. Fakat gelişmiş ülkelerde bu sektörlerde çalışanların sayısı daha fazladır. Ülkelerin gelişmişlikleri arttıkça üçüncül ekonomik faaliyetlerin ülke ekonomisindeki oranı da artmaktadır. Bu sektörlerde çalışanlar çoğunlukla üreticilerle tüketicileri birbirlerine bağlar. Günümüzde en çok gelişme gösteren ekonomik sektördür.

Dördüncül Ekonomik Faaliyetler

Bu sektör genellikle, bilgi üretimi ve paylaşımı, bilgi teknolojileri, danışmanlık, eğitim, araştırma ve geliştirme, finansal planlama ve diğer bilgi tabanlı hizmetleri içerir. Bu sektör de gelişmiş ülkelerde görülür ve yüksek eğitimli işgücü gerektirir. Donanım - yazılım hizmetleri, online hizmetler, reklâm yayıncılığı, kütüphanecilik, grafik tasarım hizmetleri, ağ işletmeciliği, Ar-Ge (Araştırma ve Geliştirme), BİT (Bilgi ve iletişim teknolojileri), CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri), iş, mali ve gayrimenkûl danışmanlıkları, vb. örnek olarak verilebilir. Üniversiteler, bilişim teknolojileri ve araştırma merkezleri bu faaliyetler kapsamında değerlendirilebilir.

Beşincil Ekonomik Faaliyetler

Dördüncül ekonomik faaliyetlerden elde edilen bilginin temeline dayanan karar verme faaliyetleri olarak tanımlanabilir. Kamu ve özel sektör yöneticiliği ve icra kurulu başkanlığı (CEO) bu faaliyet grubunu oluşturur.