Yerleşmeyi etkileyen faktörler nelerdir

Geniş anlamda yerleşme bir yararlanma ve ekonomik faaliyette bulunma sahasıdır. Barınma ya da belirli bir faaliyet sürdürme amacıyla bir saha üzerinde inşa edilmiş bir veya birden fazla konuttan oluşan ünitelere yerleşme denir.

Dünyada her yer yerleşmeye elverişli değildir. Yerleşmeyi sınırlandıran bazı faktörler vardır. Söz konusu faktörler iki ana grupta incelenebilir: Birincisi fiziki (doğal) faktörler, ikincisi beşeri faktörlerdir.

Fiziki Faktörler

İklim

Herhangi bir alanda, yerleşmenin kurulmasını ve gelişmesini etkileyen en önemli faktörlerden biri iklimdir. Ilıman iklimin etkili olduğu orta kuşak, yerleşmelerin yoğun olduğu alanlardır. Yerleşmelere havanın sıcak ve çok nemli olduğu ekvatoral bölgede, kurak olan çöllerde, soğuk ve uzun geçen kışların hüküm sürdüğü yüksek enlemlerde seyrek olarak rastlanır. İklim açısından en elverişli yerler ılıman kuşak sahasıdır.

Yer Şekilleri

Dağlık, çok engebeli ve yüksek sahalar, yerleşmelerin kurulmasını ve gelişmesini önemli ölçüde engellemektedir. Buna karşılık düz ovalık alanlarda tarım, ulaşım, sanayi faaliyetleri daha çok geliştiğinden nüfus fazladır.

Su Olanakları

Akarsu çevreleri su imkânı ve verimli tarım alanlarından dolayı sık nüfusludur. Bu genellemeye Ekvatoral bölge akarsuları (Amazon, Kongo) ve Kutup iklim bölgesindeki akarsular uymaz. Ekvatoral bölgede yüksek nem ve sıcaklıktan, kutuplarda ise düşük sıcaklıktan dolayı nüfus seyrektir.

Toprak Yapısı

Tarıma uygun olmayan tuzlu, çorak topraklar ve bataklıklar, yerleşmelerin kurulmasını önemli ölçüde engeller. Verimli tarım topraklarının bulunduğu ovalarda ve ovaların kenarlarında ise yerleşmelere sık rastlanır.

Beşeri Faktörler

Sanayi

Sanayinin gelişmiş olduğu yerler iş olanaklarının fazla olması nedeniyle sık nüfuslu alanları oluşturur.

Tarım

Tarımsal faaliyetlerin gelişmiş olduğu yerler sık nüfusludur.

Ulaşım

Yerleşim ulaşım koşullarının elverişli olduğu yöne doğru gelişir. Ulaşımın elverişsiz olduğu yerlerde ise yerleşmeler zamanla önemini kaybeder.

Yer Altı Kaynakları

Yer altı kaynaklarının çıkarıldığı ve işlendiği yerler sık nüfusludur.

Turizm

Turizmin gelişmiş olduğu yerlerde mevsimlik nüfus artışı görülür.