Blog ne / nedir | 1058

Nazım birimi beyit olan kasidenin uyak düzeni gazelin aynısıdır (aa ba ca da…)

Gazelden daha uzun olan kasidelerin beyit sayısı 33 ile 99 arasında değişir.

Kasidenin de ilk beyitine "matla", son beyitine "makta" beyit denir. En güzel beyitine "beytü'l kasid", şairin adının-mahlasının geçtiği beyite "tac beyit" denir.

Kaside "kast etmek, yönelmek" olan "kısaca" sözünden türetilmiştir.

Kasideler, bir kişiyi, övmek amacıyla yazılan edebî dilekçe
niteliğindeki şiirlerdir.

Kasideler konusuna göre adlar alır:

  1. Tanrı'nın varlığını, birliğini anlatan kasidelere tevhid,
  2. Tanrı'ya yalvaran kasidelere münâcaât,
  3. Hz. Peygamberi ve din büyüklerini öven kasidelere naât,
  4. Devrin ileri gelenlerini öven kasidelere methiye denir.

Bir kasidede şairin uymak zorunda olduğu 6 bölüm vardır:

  1. Nesib ya da teşbib, kasidenin başlangıç bölümüdür. Bu, 15-20 beyitten oluşan betimlemedir. Bu bölümde bahar ayları betimlenirse bahariye, kış betimlenirse şitaiyye, yaz betimlenirse temmuziye, ramazan ayı betimlenirse ramazaniye, bayram ve bayram şenlikleri betimlenirse ıydiyye gibi adlar verilir.
  2. Girizgâh (Geçiş) bölümü, şairin asıl övgü bölümüne geçtiği giriş beyitidir. Bir veya iki beyitten oluşur.
  3. Methiyye, kasidenin sunulduğu kimsenin övüldüğü bölümdür.
  4. Tegazzül (Gazelleme), aynı ölçü ve uyakla kasidenin içine konulan gazel parçasıdır.
  5. Fahriyye (Övünme), şairin kendisini övdüğü bölümdür.
  6. Dua, şairin birkaç beyitle övdüğü kişiye iyi bir gelecek ve mutluluk vermesi için Tanrı'ya yakardığı bölümdür.

Menu