Türkiye'nin coğrafi konumu ve etkileri

Yeryüzünde herhangi bir noktanın coğrafi koordinatlar ve coğrafi oluşumlar yardımıyla Dünya’daki yerinin belirlenmesine coğrafi konum denir. Coğrafi konum mutlak ve göreceli konum olmak üzere ikiye ayrılır.

Yeryüzünde herhangi bir noktanın coğrafi koordinatlar (enlem - boylam - paralel - meridyen) ve coğrafi oluşumlar (dağ, ova, akarsu, deniz, kıta vs.) yardımıyla Dünya'daki yerinin belirlenmesine coğrafi konum denir. Coğrafi konum mutlak ve göreceli konum olmak üzere ikiye ayrılır. Dünya üzerindeki bir noktanın, matematiksel konumunu derece (°), dakika (') ve saniye (") cinsinden belirlenmesine mutlak konum denir. Başka bir deyişle mutlak konum, herhangi bir noktanın ekvatora ve Greenwich'e göre konumuna denir. Tarihsel süreçteki gelişmeler, mesafe, yön, ilişkiler, coğrafi unsurlar (yollar, denizler, önemli ülke ya da kuruluşlarla ilişki ve yakınlık vb.) gibi değişkenler açısından bir yerin başka bir yere göre konumu ise göreceli konum denir.

Türkiye'nin mutlak konumu

Paralel

• 36°- 42° Kuzey paralelleri arasındadır.
• Kuzey yarım kürededir.
• Yengeç Dönencesi'nin kuzeyinde yer alır.
• Orta kuşakta yer alır.

Meridyen

• 26°- 45° Doğu meridyenleri arasındadır.
• 2. ve 3. saat dilimlerinde yer alır.
• Doğu yarım kürededir.

Türkiye'nin göreceli konumu

Doğa

• Yakın bir jeolojik zamanda oluşmuştur.
• Alp-Himalaya orojenezi üzerinde yer alır.
• İklim çeşitliliği fazladır.
• Doğal bitki örtüsü, tarım ürünü çeşitliliği ve toprak çeşitliliği fazladır.
• Ortalama yükseltisi fazladır.
• Yüzey şekilleri kısa mesafede değişim gösterir.
• Asya ve Avrupa Kıtasını birbirine bağlayan köprü konumundadır.
• Yükselti ve yer şekilleri nedeni ile aynı anda dört mevsimi yaşar.
• Üç kıtanın birbirine yaklaştığı yerde yer alır.
• Üç tarafı denizlerle çevrili olup iki önemli boğaza sahiptir.
• Yer altı kaynakları bakımından zengindir.
• Akarsular denge profiline ulaşmamıştır.
• Dağların uzanış doğrultusu doğu - batı doğrultusundadır.
• Deprem riski fazladır.
• Jeotermal enerji potansiyeli fazladır.
• Tarım ürünleri ve toprak çeşitliliği fazladır.
• Sıcaklık değerleri doğuya doğru azalır.
• Karasal iklimin etki alanı geniştir.

İnsan

• Farklı kültürlerin kurulduğu, Dünya'nın en eski kültür hazinelerine sahiptir.
• Kafkas, Balkan ve Orta Doğu ülkeleri arasındadır.
• Tarihin ilk dönemlerinden beri önemli ticaret yolları üzerinde bulunmuştur (Baharat Yolu - İpek Yolu gibi).
• Genç ve dinamik nüfusa sahiptir.
• Tarih boyunca önemli göçlerin, akınların ve savaşların yapıldığı bir yerdir.
• Tarih boyunca farklı medeniyetlere beşiklik etmiştir.
• Doğu ile batı medeniyetleri arasında bulunur.
• Bulgaristan, Yunanistan, Suriye, Irak, İran, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, Ermenistan ve Gürcistan ile komşur.
• Dünyanın önemli enerji üretim alanı olan Hazar havzası ve Ortadoğu ile önemli enerji tüketim alanı olan Avrupa'ya yakın konumdadır.
• Dünyanın ekonomik bakımdan gelişmiş Avrupa ülkelerine yakındır.